Open deur: Haagse rechtbank oordeelt dat downloaden van illegale content illegaal is

Op 25 juni 2008 oordeelde de rechtbank in Den Haag dat het illegaal is om een privé kopie van illegaal aangeboden content te maken. Dat lijkt een open deur maar toch had de Nederlandse regering besloten om downloaden voor privé gebruik van illegaal aanbod toe te staan. De rechter heeft nu bepaald dat dit regeringstandpunt in strijd is met de wet. Het maken van een privé kopie van illegale bron is een illegale handeling aldus de rechtbank.
Het toestaan van kopiëren en downloaden van illegaal aanbod voor eigen
gebruik is in strijd met de zogenaamde drie stappen toets uit artikel
5.5 van de Europese Auteursrechtrichtlijn. Onder die toets mag een
uitzondering op het auteursrecht niet schadelijk zijn voor de normale
exploitatie van het beschermde werk en geen afbreuk doen aan de
gerechtvaardige belangen van de rechthebbende. BREIN is altijd van
mening geweest dat het toestaan van kopiëren en downloaden van illegaal
aangeboden content duidelijk nadelig is voor de normale exploitatie en
de rechthebbende. Die is immers voor zijn inkomen afhankelijk van het
tegen betaling verlenen van toestemming voor het verspreiden van zijn
werk. Het oordeel van de rechter onderschrijft dat.

Het behoeft nauwelijks uitleg dat het toelaten van ongebreideld gebruik
van illegaal aangeboden content ongekend schadelijk is. Een verbod op
downloaden is dan ook juridisch en ethisch verantwoord. Wie diefstal
verbiedt moet ook heling verbieden anders creëer je een markt voor
gestolen goederen. Dat is op het Internet ook gebeurd. Er zijn vele
sites die toegang tot illegaal aanbod organiseren en daardoor als
superheler fungeren. Tevens worden handleidingen gepubliceerd hoe en
waar internet gebruikers het ruimste en snelste illegale aanbod van
muziek, films, games en e-books kunnen vinden. De ontwikkeling van
legale distributie op internet maakt op die manier geen kans.

Handhaving van een verbod tegen illegaal downloaden door gebruikers is
een kwestie van proportionaliteit. Het recht op privacy moet afgewogen
worden tegen het recht op bescherming van auteursrecht.

BREIN stelt daarom een systeem voor waarbij de identiteit van een
gebruiker verborgen kan blijven voor de benadeelde rechthebbende. Een
inbreukmakende gebruiker wordt dan eerst gewaarschuwd door zijn ISP in
reactie op een betrouwbare melding van de rechthebbende. Die kan
bijvoorbeeld van een professionele deskundige partij zoals BREIN
afkomen. Indien een gewaarschuwde gebruiker toch doorgaat met inbreuk
maken dan is er aanleiding een handhavingsmaatregel op te leggen. Zo een
volhardende inbreukmaker zou een tijdelijke beperking van
dienstverlening kunnen krijgen, eerst voor kortere tijd en als dat niet
helpt voor langer. De gebruiker kan dan nog wel e-mailen en
internetbellen maar up- en downloaden is beperkt.

BREIN heeft dit systeem al voorgesteld voor gebruikers die illegaal
uploaden maar het kan ook toegepast worden op illegale downloaders. Het
is vergelijkbaar met het zogenaamde graduated response systeem dat in
Frankrijk als wettelijke regeling door de regering is voorgesteld en in
Engeland als co-regulering met ISP’s besproken wordt. Het verschil is
dat daar over tijdelijke afsluiting van de verbinding wordt gesproken
terwijl het voorstel van BREIN minder ver gaat en een tijdelijke
beperking van dienstverlening voorstaat.

Het voordeel voor ISP’s bij meewerken aan zo een systeem is dat de
privacy van hun klanten niet in het geding komt. Als ISP’s niet willen
meewerken aan zo een systeem dan zou bij handhaving de privacy van hun
klanten wel in het geding komen. In dat geval zou rechthebbenden immers
weinig anders resten dan Naam, Adres, Woonplaats gegevens van
inbreukmakende gebruikers op te eisen om daar het conflict mee op te
lossen. Dan zouden gebruikers geconfronteerd worden met een vordering
tot verbod op verbeurte van een boete voor toekomstige inbreuken en
eventueel een schadevergoeding voor de reeds gepleegde inbreuken. Dat is
nu juist een regiem dat wel op grootschalige illegale aanbieders
toegepast wordt maar juist niet op de gemiddelde internet gebruiker
thuis. Die gebruikers moeten eerst voorgelicht en gewaarschuwd worden
alvorens zij tegen consequenties aanlopen als zij desondanks volharden
in hun illegale gedrag. Dat kan dus zonder hun privacy in het geding te
brengen en zonder dat zij volledig van het Internet afgesloten
worden.

De handhaving tegen illegaal downloaden gaat over aanpak van de vraag
naar illegale content. Daarnaast blijft BREIN als vanouds actief met de
aanpak het illegale aanbod, met name de zogenaamde superhelers. Dat wil
zeggen sites die als internetwinkel fungeren en gebruikers toegang
bieden tot ongeautoriseerde content.