Moet een commerciële Usenet provider filteren of niet?

 BREIN legde deze vraag voor aan de Nederlandse rechter.
Maandag 19 april vond de zitting plaats in de bodemprocedure die BREIN heeft aangespannen tegen de commerciële Usenet provider News-Service Europe.
BREIN wil dat News-service illegale bestanden van haar servers weert,
c.q. niet beschikbaar stelt terwijl News-service alleen aan een
Notice-and-Take-Down (NTD) wil voldoen. Oorspronkelijk wilde
News-service zelfs daaraan niet voldoen maar die positie heeft zij laten
varen sinds zij wist dat de dagvaarding menens was. BREIN betwist dat
de NTD een afdoende maatregel is en wil preventieve filtering voor
bestanden die beeld en geluid bevatten.

Een korte samenvatting van de achtergrond

News-service heeft een park met servers waarop zij met name bestanden
uit binaries nieuwsgroepen opslaat. Die binaries gaan met name om beeld
en geluid en dus met name om film, games en muziek. News-service heeft
contracten met zogenaamde resellers die op hun beurt abonnementen aan
internetgebruikers verkopen waarmee die toegang tot de servers van
News-service krijgen. Het zijn internetgebruikers die bestanden in
nieuwsgroepen posten. Dat gebeurt niet alleen bij News-service maar ook
bij andere Usenet providers. Alle servers van Usenet providers staan met
elkaar in verbinding en nemen automatisch posts van elkaar over (dit
heet synchroniseren), wel kiest een Usenet provider zelf welke
nieuwsgroepen hij beschikbaar maakt.  Ook bepaalt de Usenet provider
zelf hoelang nieuwsgroepen en bestanden beschikbaar blijven (retentie).
De waarde van een abonnement staat of valt met de retentietijd.
News-service heeft een retentie van gemiddeld 220 dagen. Bij
niet-commerciële Usenet diensten is dat meestal enkele dagen of hooguit
enkele weken.

Usenet ging oorspronkelijk om wetenschappelijke
tekstbestanden, dat is veranderd met de introductie van binaries die
naar tekst geconverteerd beeld en geluid bevatten. Omdat articles klein
zijn moet een bestand in meerdere articles worden opgeknipt. Om  de boel
beheersbaar te houden plegen articles weer in rar-bestanden te worden
verzameld, een film bestaat meestal uit rond de 50 rars die elk weer
duizenden articles bevatten.

Een korte samenvatting van de zitting

In de zitting stelde BREIN dat News-service directe inbreuk maakt op het
auteursrecht omdat zij bestanden verveelvoudigt en openbaar maakt, c.q.
ter beschikking stelt. News-service stelde dat zij onder de beperkte
aansprakelijkheid voor caching, louter doorgifte of desnoods hosting
valt. Zelf kwalificeerde zij zich als access provider die gebruikers
enkel technisch toegang verschaft tot het Usenet en tevens dat de opslag
van bestanden alleen op initiatief van Usenetgebruikers plaatsvindt en
tijdelijk van aard is zodat dit als caching zou moeten worden
aangemerkt. News-service is van mening dat onder die omstandigheden
hoogstens NTD van haar verlangd kan worden.

De werkelijke inbreukmakers
zijn volgens News-service de usenetgebruikers. De enige dienstverleners
die mogelijk onrechtmatig handelen zijn volgens News-service resellers
en indexers (zij noemde FTD als voorbeeld) die gebruikers aanmoedigen
tot illegale handelingen of daarin faciliteren. Overigens wees 
News-service erop dat zij geen contracten met gebruikers heeft maar
enkel met resellers.

BREIN is van mening dat News-service een cruciale rol vervult omdat zij
bestanden langdurig opslaat en ter beschikking houdt. Zij heeft dan wel
geen directe contracten met gebruikers maar wel de directe contacten met
gebruikers die immers naar haar servers komen waarbij de beleidskeuzes
van News-service ervoor zorgen dat met name binaries beschikbaar zijn
inclusief de nieuwsgroepen waarvan algemeen bekend is dat die om
ongeautoriseerde films, televisieseries, games en muziek draaien. BREIN
stelt dat er geen sprake is van caching en ook dat de beperkte
aansprakelijkheid voor hosting niet van toepassing is.

News-service
stelde dat het Usenet zou moeten sluiten indien haar een
filterverplichting zou worden opgelegd. Naar de mening van BREIN gaat
het echter niet om het Usenet in het algemeen maar om News-service in
het bijzonder. De contractuele taakverdeling tussen News-service en haar
resellers is een slimmigheidje dat niet gehonoreerd moet worden. 

Met betrekking tot filteren op basis van digitale fingerprint herkenning
stelde News-service dat dit voor Usenet onmogelijk is. Om vast te
stellen of een bestand inbreukmakend is, zou het nodig zijn om elk
bestand volledig te downloaden, uit te pakken en te bekijken. Aangezien
dat volgens News-service meer dan een kwartier zou duren, zou door een
filterverplichting de toevoer verstopt raken en Usenet om zeep geholpen
worden. BREIN stelt daartegenover dat een verdachte rar binnen een paar
seconden geopend en herkend kan worden door middel van digitale
fingerprints van auteursrechtelijk beschermde werken. News-service is
echter van mening dat deze techniek nog niet goed genoeg werkt.

Bovendien stelt News-service dat er met betrekking tot filtering vragen
voorliggen aan het Europese Hof van Justitie in de SABAM-Tiscali zaak en
dat een eventuele toewijzing van de vordering van BREIN zou moeten
wachten op de beantwoording van die vragen. BREIN is van mening dat het
filteren van content die op een server staat opgeslagen iets heel anders
is dan het filteren van internetverkeer door een Internet access
provider zoals Tiscali. Maar dit laatste argument van News-service
verklaart in elk geval waarom zij zichzelf zo graag als access provider
afschildert en niet als hosting provider, laat staan aanbieder en
verspreider van entertainment content.

De rechtbank gaf aan over 6 weken vonnis te willen wijzen. In de
praktijk blijkt dat dit vaak aan uitstel onderhevig is. Aangezien de
zitting een zogenaamde comparitie betrof, zou de rechtbank ook kunnen
beslissen dat partijen nog een ronde schriftelijke stukken mogen
uitwisselen alvorens eindvonnis gewezen wordt.

Stichting BREIN beschermt auteurs, uitvoerende kunstenaars, uitgevers,
producenten en distributeurs van films, televisieseries, muziek, games,
interactieve software en digitale boeken tegen structurele inbreuk en
misbruik van hun werk.