Hof Amsterdam oordeelt faciliteren piraterij onrechtmatig

Vorige week deed het Amsterdamse Hof uitspraak in het door BREIN aangetekende Hoger Beroep tegen Techno Design, de eigenaar van de website zoekmp3. Het hof oordeelde dat het onrechtmatig is om als website structureel en systematisch misbruik te maken van illegaal aangeboden mp3- bestanden op het Internet. Techno Design stelde een database met links naar mp3-bestanden samen, waarin gebruikers konden zoeken. Het feitelijke downloaden van die bestanden werd door de gebruikers zelf uitgevoerd. Techno Design werd door het Hof bevolen om zoekmp3 en de daaraan gerelateerde sites binnen zeven dagen uit de lucht te halen op verbeurte van een dwangsom van 10.000 euro per dag of 1000 euro per link. Daarnaast werd Techno Design veroordeeld tot het betalen van de kosten van de procedure en een nog te berekenen schadevergoeding.
De procedure was door Techno Design aangespannen om een rechterlijke verklaring over de rechtmatigheid van hun activiteiten te krijgen, nadat zij een sommatie van BREIN hadden ontvangen. De Rechtbank Haarlem oordeelde aanvankelijk dat het aanbieden van links niet onrechtmatig was mits deze op basis van betrouwbare meldingen zouden worden verwijderd. BREIN tekende hoger beroep aan en stelde dat Techno Design’s businessmodel onrechtmatig was omdat het was gestoeld op het faciliteren van auteursrechtinbreuken. Het Hof volgde die redenering en vernietigde het eerdere vonnis van de Rechtbank Haarlem.
Het Hof oordeelde dat het beheren van een website met een substantieel aantal links naar illegale bestanden illegaal is en dat daarom de hele site moet worden afgesloten. Dat betekent dat rechthebbenden bij zulke structurele inbreuken niet genoodzaakt zijn om meldingen voor iedere individuele link te sturen. Rechthebbenden kunnen in die gevallen sluiting van de gehele site eisen en schadevergoeding van de sitehouder vorderen. Het Hof bestempelde het gebruik van illegale bestanden door Techno Design als structureel en systematisch omdat ze een database met links naar mp3-bestanden samenstelde terwijl ze wetenschap had van het feit dat het overgrote deel van de aangeboden mp3-bestanden illegaal werd aangeboden. Het Hof oordeelde dat Techno Design zich niet kan beroepen op onwetendheid omdat zij grotendeels gebruik maakte van webspiders om de database samen te stellen. Techno Design wist dat de meeste bezoekers juist geïnteresseerd waren in illegaal aangeboden muziekbestanden en richtte haar businessmodel daar op in.
Het Hof stelde verder vast dat Techno Design geld verdiende met haar website. Hoe meer links, hoe meer bezoekers en hoe meer advertentie-inkomsten. Een substantieel deel van de inkomsten van het bedrijf werden behaald door structureel gebruik te maken van de illegale beschikbaarheid van auteursrechtelijk beschermde werken, zonder dat daarbij rekening is gehouden met de belangen van de rechthebbenden op die werken. Die handelwijze is in strijd met de maatschappelijke zorgvuldigheidsplicht en daarom onrechtmatig jegens de rechthebbenden wiens belangen BREIN zich aantrekt of die door BREIN worden vertegenwoordigd.
Ook oordeelde het Hof dat een waarschuwing of disclaimer op de site die bezoekers wijst op het aanbod van illegale bestanden niet afdoende is aangezien de meeste bezoekers juist naar die bestanden op zoek zijn en zich weinig van zo een waarschuwing aantrekken. Techno Design had dan ook niet mogen vertrouwen op het feit dat een waarschuwing de inbreuken op auteurs- en naburige rechten zou voorkomen. Tevens werd het door Techno Design gevoerde verweer dat het moeilijk is om een zoekmachine onderscheid te laten maken tussen legaal en illegaal aangeboden muziek door het Hof afgewezen.
Met betrekking tot Techno Design’s beroep op de vrijheid van meningsuiting en informatie, stelde het Hof dat de daarop betrekking hebbende door de auteurs- en naburige wetgeving ingegeven beperkingen door Techno Design in acht hadden moeten worden genomen: Deze zijn bij wet voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk ter bescherming van de rechten van anderen.’
Het Hof heeft zich niet uitgelaten over de vraag of het linken naar een inbreukmakend bestand een nieuwe openbaarmaking van dat bestand oplevert. In de uitspraak wordt wel met nadruk gesteld dat het openbaar maken van een bestand zonder toestemming van de rechthebbenden een inbreuk oplevert. Het is dan logisch dat het willens en wetens linken naar zo een bestand vervolgens ook illegaal is en indien dit structureel en systematisch gebeurt de gehele site onrechtmatig maakt.
‘Veel sites die de verspreiding van illegale bestanden faciliteren proberen zich te verschuilen achter het argument dat niet zij maar hun gebruikers inbreuk maken. Deze uitspraak bevestigt dat zij daarmee niet weg komen,’ zegt BREIN-directeur Tim Kuik. ‘Het is onrechtmatig voor een zoekmachine, een p2p-website of andere online intermediair om willens en wetens gebruik te maken van massale auteursrechtinbreuken. Zulke sites zijn verboden indien ze structureel en systematisch linken naar illegaal aangeboden bestanden. Wij gaan dan ook door met het aanpakken van alle sites die hun activiteiten baseren op het gebruik van inbreuken door derden.’
‘De uitspraak schept een klimaat voor eerlijke handel op het Internet. Handhaving tegen Internetpiraterij en tussenpersonen die dat faciliteren is essentieel voor de ontwikkeling van legale Internetdiensten. Dat is in ieders belang, van auteur, artiest, producent en distributeur tot consument,’ aldus Kuik.
Behandelend advocaat namens BREIN was mr. Willem Roos van het Amsterdamse advocatenkantoor Höcker Rueb Doeleman. BREIN diende tevens een opinie in over deze zaak van IE-advocaat prof. mr. Dirk Visser van de Universiteit Leiden en het kantoor Klos Morel Vos Schaap. Techno Design’s advocaat mr Christiaan Alberdingk Thijm van het kantoor SOLV liet het bij de uitvoerige stukken die hij bij de Rechtbank had ingediend. Het Hof nam deze in overweging maar verwierp de argumenten alsmede het vonnis van de Rechtbank.