BREIN eist verbod tegen FTD

Vandaag diende voor de Rechtbank Haarlem de zaak tussen Usenet portal FTD en
auteursrechtbeschermer stichting BREIN. FTD vraagt een verklaring voor recht
dat haar handelswijze rechtmatig is en BREIN eist een verbod tegen FTD. Uitspraak
is bepaald op 17 november 2010.
FTD is een dienst waardoor gebruikers eenvoudig  en makkelijk
entertainmentbestanden op Usenet kunnen vinden en downloaden, het gaat daarbij
vrijwel uitsluitend om illegaal aangeboden entertainmentbestanden zoals films,
TV series, games, muziek en digitale boeken. De illegale entertainmentbestanden
die via FTD worden aangeboden worden op kwaliteit gecontroleerd en indien nodig
verwijderd. FTD houdt echter vol dat zij er geen rekening mee hoeft te houden
dat de bestanden zonder toestemming van de rechthebbende worden aangeboden
omdat haar klanten enkel zouden downloaden en dat is volgens FTD toegestaan.
Eerder dit jaar oordeelde de Voorzieningenrechter in een zaak tussen Eyeworks
en FTD over de film ‘Komt een Vrouw bij de Dokter’ dat het handelen
van FTD zelf openbaarmaking oplevert omdat zij de beheerder is van de sleutel
waarmee haar klanten toegang krijgen tot auteursrechtelijk beschermd materiaal.
Dit vonnis baarde enig opzien omdat in eerdere BREIN zaken de rechter de
handelswijze van vergelijkbare webdiensten had verboden op basis van
onrechtmatige daad in plaats van directe inbreuk. Het hoger beroep van FTD in
die zaak dient aanstaande donderdag in Den Haag.
BREIN zocht in de bodemprocedure van vandaag aansluiting bij het vonnis van de
Voorzieningenrechter dat FTD niet enkel onrechtmatig is maar ook zelf direct
inbreuk pleegt. Volgens BREIN probeert FTD de Rechtbank een rad voor ogen te
draaien met technische argumenten terwijl de Nederlandse auteurswet techniek
onafhankelijk is. Feitelijk levert FTD de toegangsleutel tot de bestanden en is
zij daarvoor aansprakelijk ook al staan die bestanden elders opgeslagen, dat is
in principe niet anders bij legale webwinkels, zo hielden Roos en Meddens
raadslieden van BREIN de Rechtbank voor.
Ook indien de Rechtbank tot het oordeel zou komen dat FTD niet zelf openbaar
maakt dan nog handelt zij onrechtmatig, aldus BREIN. FTD handelt immers evenals
eerder veroordeelde webdiensten zoals Zoekmp3, Shareconnector, Mininova en The
Pirate Bay, als een commercieel zakenmodel dat structureel gebruik maakt van de
beschikbaarheid van ongeautoriseerde bestanden. Net als die diensten behoort
ook FTD hoe dan ook haar illegale aanbod te staken en gestaakt te houden. Als
zij met haar zakenmodel door wil gaan dan behoort zij te controleren of
bestanden wel legaal worden aangeboden alvorens zij die via haar dienst
toegankelijk maakt. Of FTD’s klanten het illegale aanbod enkel downloaden of
ook zelf uploaden doet, evenals in bijvoorbeeld de Zoekmp3 zaak, niet ter zake,
aldus BREIN. Opvallend is overigens dat minimaal 19 van de 25 grootste
spotters tevens uploader van de entertainment bestanden naar Usenet is en
daarmee verantwoordelijk voor een substantieel deel van het via FTD
toegankelijke aanbod.
Verder betoogde BREIN dat FTD’s verwijdering van de NZB-knop die meer
direct downloaden mogelijk maakte enkel cosmetisch is enerzijds omdat
gebruikers onmiddellijk in de gelegenheid werden gesteld die te vervangen en
anderzijds omdat downloaden ook zonder de knop slechts een muisklik meer vergt.
Hoewel het ‘downloaden van illegaal aanbod mag’ betoog van FTD volgens
BREIN in deze zaak niet relevant is, merkte BREIN wel op dat dit betoog onjuist
is. Het gaat in elk geval niet op voor computersoftware en games omdat de
Nederlandse wet het voor eigen gebruik downloaden daarvan zonder toestemming
van de rechthebbende verbiedt. Daarnaast merkt BREIN op dat met betrekking tot
films, muziek en digitale boeken de uitzondering voor downloaden voor eigen gebruik
alleen van toepassing is als de downloader geen direct of indirect commercieel
oogmerk heeft en als er een billijke vergoeding wordt betaald. Er bestaat geen
vergoedingsysteem voor downloaden en in geval van aankoopvervangend downloaden
van gratis illegaal aanbod is er een commercieel oogmerk, namelijk het niet
betalen van de aankoopprijs. Bovendien is de legitimiteit van deze uitzondering
(d.w.z. het toestaan van voor eigen gebruik downloaden van illegaal aanbod)
juridisch omstreden en is die door de Nederlandse rechter in strijd beoordeeld
met de zogenaamde drie-stappen toets uit de EU auteursrechtrichtlijn. Die
bepaalt onder meer dat een uitzondering geen schade mag doen aan de normale
exploitatie.