BREIN online, de laatste ontwikkelingen

Illegale winkels op internet aanpakken in plaats van consument

Wie inbreuk op internet bestrijdt kan achter de inbreukmakende consument aan gaan of achter de ‘winkel’ op internet waar die consument toegang tot illegale bestanden krijgt. BREIN doet het laatste en als zo’n winkel zich in het buitenland verschanst en volhardt in zijn illegale handel dan kan het zijn dat blokkering door access providers de meest proportionele maatregel is.
Rechter gebiedt weerbarstige ISP’s The Pirate Bay te blokkeren

Blokkering is zeker een proportionele maatregel bij The Pirate Bay die de wet en rechterlijke vonnissen aan haar laars lapt. Helaas willen de Nederlandse access providers niet vrijwillig meewerken en moest BREIN naar de rechter. Dat deed zij in een bodemprocedure tegen Ziggo en Xs4all, respectievelijk de grootste en de meest mondige der Nederlandse ISP’s, en won. Zelfs daarna wilden de overige vier grote ISP’s (UPC, KPN, Tele2 en T-Mobile) niet vrijwillig aan dat vonnis voldoen. BREIN ging dus opnieuw naar de rechter in een kort geding en kreeg nogmaals vier keer de wind van voren. Volgens de ISP’s maakt BREIN het internet kapot, schendt zij de privacy van gebruikers, censureert zij in strijd met de Grondwet en het EVRM en schaadt zij de vrijheid van onderneming. De voorzieningenrechter overwoog alles grondig en gaf BREIN opnieuw gelijk. Blokkeren van een illegale website hoort bij het mozaïek van maatregels die tegen illegaal aanbod genomen kunnen worden.

The Pirate Bay blijft voor eigen rechter spelen

Indien The Pirate Bay andere IP-adressen in gebruik neemt dan die in het kort geding vonnis zijn genoemd, mag BREIN die in afwachting van de bodemprocedure echter niet aan UPC, KPN, Tele2 en T-Mobile  aanleveren. Het is dus niet zo verrassend dat The Pirate Bay kort na dit vonnis speciaal ter omzeiling van de blokkering door die vier ISP’s extra IP-adressen in gebruik is gaan nemen. Ziggo en Xs4all moeten die – anders dan de andere vier ISP’s – conform het bodemvonnis wel blokkeren na melding door BREIN. De andere ISP’s weigeren echter vrijwillig te voldoen zodat BREIN inmiddels al drie keer opnieuw naar de rechter is gegaan en een ex-parte beschikking heeft gekregen om de extra IP-adressen te laten blokkeren. The Pirate Bay heeft aangekondigd door te gaan extra IP-adressen in gebruik te nemen om de blokkering te omzeilen, ze hebben er immers 256 en gebruiken er op dit moment nog maar zeven. Een en ander illustreert perfect waarom het een juiste beslissing was van de bodemrechter in de Ziggo/Xs4all-zaak, dat BREIN wel mag aanvullen als The Pirate Bay nieuwe/extra IP-adressen in gebruik neemt. Dat zou voor UPC en de anderen ook moeten gelden. Degene die ‘voor eigen rechter’ speelt is immers niet BREIN maar juist The Pirate Bay.

Blokkering werkt goed en rechthebbenden zetten door met innoveren ondanks dwarse ISP’s

Het blokkeren werkt ondertussen uitstekend want Nederlands bezoek aan The Pirate Bay keldert fors, vooral na de uitbreiding van de blokkering van twee naar de zes grootste ISP’s gaat dat steeds sneller. Ook internationaal daalt het bezoek aan The Pirate Bay, die immers ook in verscheidene andere EU lidstaten door access providers geblokkeerd wordt. Toch blijven Nederlandse ISP’s zich verzetten tegen het uitvoeren van maatregelen tegen illegale websites, net zoals zij zich eerder verzetten tegen maatregelen om inbreukmakende gebruikers aan te spreken.

Cynisch is dat ISP’s en het na het eerste blokkeringsvonnis door een aantal IT-ers inderhaast opgerichte SOS Internet nu aangeven dat het aanpakken van zulke gebruikers toch wel de meest geëigende weg zou zijn om auteursrecht te handhaven. ISP’s bedoelen daar dan ‘grote uploaders’ en ‘eerste uploaders’ mee en zij weten dat die over de hele wereld verspreid, anoniem en slechts zelden te identificeren zijn en dit dus geen effect heeft op de beschikbaarheid van illegale content. De initiatiefnemer voor SOS Internet heeft zich overigens als expert voor een ISP in een eerdere rechtszaak verzet tegen BREIN’s eis tot afgifte van identiteitsgegevens die nodig is om uploaders aan te spreken. Dit neemt niet weg dat als BREIN de eerste uploader langs andere wegen kan traceren, daar achteraan gegaan wordt.

BREIN gaat graag met ISP’s in gesprek om tot afspraken te komen over hulp bij handhaving maar daar willen de ISP’s vooralsnog niet aan. Gelukkig weten de rechthebbenden en ISP’s elkaar toch regelmatig te vinden in deals over legale digitale distributie want verdere groei en ontwikkeling van zulke legale alternatieven blijft natuurlijk een eerste vereiste. Het belemmeren van illegale platforms is slechts een aanvullende voorwaarde voor succesvolle digitale innovatie.

Raamwerk van rechtspraak voor aanpak illegale internetwinkels

Ondertussen nadert BREIN de voltooiing van een raamwerk van rechtspraak waarmee illegale diensten effectief aangesproken kunnen worden. Zoals de ervaring met The Pirate Bay laat zien, gaat het daarbij om een mozaïek van maatregelen. Aanpak richt zich allereerst op de illegale sites en diensten (‘houd je site schoon of staak’), vervolgens op diens hosting providers (‘haal de site offline’) en uiteindelijk op access providers (‘blokkeer toegang tot de site’). BREIN heeft inmiddels ook een vonnis tegen omzeiling van een rechterlijk vonnis tot blokkering: dedicated proxies en links naar The Pirate Bay mogen niet en in een generieke proxy moet de illegale site ook geblokkeerd worden. Daarnaast blijft BREIN aan andere mogelijkheden werken om de bereikbaarheid van The Pirate Bay te belemmeren.

Ook andere Illegale sites worden aangepakt

Maar het gaat natuurlijk niet alleen om The Pirate Bay. Er zijn nog andere sites die ook aangepakt worden, BREIN sloot er vorig jaar  608. Een aantal gaat hardnekkig door en zal uiteindelijk ook geblokkeerd moeten worden. Daarnaast zijn er behalve torrentsites ook nog andere diensten zoals cyberlockers en usenet.  Anders dan bij filesharing kunnen gebruikers van die diensten echter illegaal aanbod downloaden zonder het ook zelf tegelijkertijd te moeten uploaden. Een probleem daarbij is dat het volgens Nederlandse wetgeving toegestaan is om illegaal aanbod van muziek en film te downloaden voor eigen gebruik. BREIN vindt dat downloaden uit illegale bron illegaal moet zijn net zoals dat voor software en games het geval is. BREIN heeft daarbij altijd aangetekend dat dit niet betekent dat de thuiskopieheffing er geen rekening mee mag houden. Er ligt hierover ook een rechtszaak van Thuiskopie voor bij de Hoge Raad. Daarin heeft de advocaat-generaal inmiddels een conclusie genomen. Die lijkt het met BREIN eens te zijn en stelt voor een ‘knip’ te maken tussen het oordeel of downloaden uit illegale bron is toegestaan en de vraag of daarvoor een heffing mag bestaan. Hij stelt voor om daar prejudiciële vragen over te stellen aan het Europese Hof van Justitie.

Om de aanpak van illegale internetwinkels efficiënter te maken is BREIN er voorstander van om los van de vraag of downloaden van illegaal aanbod is toegestaan een definitie in de wet op te nemen wat een onrechtmatige internetdienst is. Die kan aansluiten bij wat daarover in de rechtspraak is bepaald. Kort gezegd is een illegale site een dienst die structureel gebruik maakt van de beschikbaarheid van ongeautoriseerde content op het internet. Zo een dienst moet, net als The Pirate Bay, zelf preventieve maatregelen nemen tegen het gebruik van illegaal aanbod of zijn dienst staken. Zulk toezicht kan heel goed, The Pirate Bay verwijdert bijvoorbeeld corrupte of valse links, nu nog illegale links…