Advocaat-Generaal bij Europees Hof: verkoop mediaspeler die naar illegale content verwijst maakt inbreuk en streamen uit illegale bron is -evenals downloaden- niet rechtmatig

Vandaag gaf de AG bij het HvJEU advies over de beantwoording van vragen die zijn gesteld door de Rechtbank te Lelystad in de zaak die BREIN heeft aangespannen tegen de verkoper van Filmspeler. Dat zijn mediaspelers waarop software is geïnstalleerd met hyperlinks naar streaming websites waarop illegaal entertainment (vooral films en series) en sport toegankelijk wordt gemaakt. Deze werden aangeprezen met slogans als “nooit meer betalen voor films en sport”, “nooit meer naar de bioscoop” en “downloaden is illegaal maar streaming mag”. De vragen waren of de verkoper van dergelijke mediaspelers zelf directe inbreuk maakt op auteursrecht en of streamen uit illegale bron door gebruikers rechtmatig is.
Het antwoord van de AG is ondubbelzinnig bevestigend: (1) de verkoop van een mediaspeler waarop door de verkoper hyperlinks zijn geïnstalleerd naar websites waarop auteursrechtelijk beschermde werken zoals films, series en live-uitzendingen, zonder toestemming van de rechthebbenden direct toegankelijk zijn gemaakt, is een inbreukmakende mededeling aan het publiek, en (2) komt niet in aanmerking voor de uitzondering voor tijdelijke kopieën omdat het streamen uit illegale bron niet onder “rechtmatig gebruik” valt en ook niet voldoet aan de ‘drie-stappen-toets’ voor uitzonderingen. Deze toets vereist dat uitzonderingen alleen voor bijzondere gevallen dienen, geen afbreuk mogen doen aan de normale exploitatie en de wettige belangen van de rechthebbenden niet onredelijk schade mogen toebrengen.

Wat betreft het streamen uit illegale bron door een eindgebruiker trekt de AG onder meer een vergelijking met downloaden uit illegale bron waarover het Hof (in ACI Adam) eerder al oordeelde dat “het aanvaarden dat dergelijke producties kunnen zijn vervaardigd uit een ongeoorloofde bron, de verspreiding van nagemaakte of vervalste werken zou aanmoedigen.”  Ook trekt de AG een vergelijking met het GS Media arrest: “verschoonbare onwetendheid of redelijkerwijs niet aan te rekenen onbekendheid van de eindgebruiker met het ontbreken van toestemming, kan die eindgebruiker vrijstellen van aansprakelijkheid (voor schade) maar neemt vanuit objectief gezichtspunt het onrechtmatige karakter van het gebruik niet weg.”

Ook wat de handelswijze van de verkoper betreft, trekt de AG een vergelijking met GS Media. Het belangrijkste verschil is dat er geen hyperlinks op een website maar add-ons met hyperlinks op een apparaat worden geplaatst. In GS Media oordeelde het hof dat het plaatsen van aanklikbare links naar beschermde werken als een mededeling aan het publiek moet worden aangemerkt en dat vermoeden van inbreuk wordt aangenomen als dat met winstoogmerk is geschied. Over de vraag of het verschil maakt dat er in de onderhavige casus sprake is van een mediaspeler in plaats van een website, zegt de AG dat de verkoper op het apparaat onscheidbaar van elkaar hardware en software aanbiedt die speciaal is bedoeld om gebruikers toegang te geven tot auteursrechtelijk beschermd werk zonder toestemming van de rechthebbenden en daarbij de tegenprestatie voor legitiem gebruik te omzeilen. De verkoper handelt daarbij met volledige kennis van zaken. Er is sprake van een ‘nieuw publiek’ omdat de verkoper een publiek aanspreekt waarmee de rechthebbenden geen rekening hebben gehouden toen zij (illegale websites) geen toestemming gaven of enkel toestemming voor betaalcircuits (bijvoorbeeld IPTV kanalen met betalende abonnees). De verkoper verbreedt dus de kring van gebruikers, met name ook naar internetgebruikers die niet speciaal bedreven zijn in het opsporen van illegale sites.

De conclusie van de AG is raadgevend van aard en wordt in grote lijnen meestal gevolgd door het Hof. Het arrest van het Hof wordt over enkele maanden verwacht.

“Aanbieders van deze kastjes moeten op hun tellen passen”, zegt BREIN directeur Tim Kuik. “Het ziet er naar uit dat de uitleg uit het GS Media arrest inderdaad op dit soort aanbieders van toepassing is. Dat zou betekenen dat zij directe inbreuk maken, aansprakelijk zijn voor schade en vergoeding van de volledige proceskosten. Dat is eigenlijk niet zo heel verwonderlijk als je ziet dat dit soort aanbieders in Engeland gewoon strafrechtelijk worden aangepakt.”

Lees de conclusie hier:

Nieuwsberichten over de uitspraak:
http://nos.nl/artikel/2147200-mediaspelers-die-streamen-via-popcorn-time-illegaal.html
https://fd.nl/ondernemen/1178900/nederlandse-mediaspeler-schendt-auteursrecht
https://tweakers.net/nieuws/118777/verkoop-mediaspeler-met-links-naar-beschermde-inhoud-via-add-ons-is-illegaal.html
http://www.rtlnieuws.nl/technieuws/verkoop-mediaspeler-met-popcorn-time-is-illegaal
http://www.rtlz.nl/tech/verkoop-mediaspeler-met-popcorn-time-is-illegaal
http://www.nu.nl/gadgets/4362267/maker-nederlandse-mediaspeler-bewust-van-schending-auteursrecht.html