15 jaar BREIN: meer duidelijkheid over regels op internet en groei legaal aanbod online
BREIN bestaat 15 jaar dit jaar. In die tijd verschoof de aandacht van
fysieke handel in illegale dragers naar illegaal digitaal aanbod op
internet. In 2008 meldde BREIN na 10 jaar ruim 100.000 acties. Er werden
sindsdien 123 eDonkey servers afgesloten, ruim 2200 bittorrent sites,
111 usenet indexers, 230 streaming sites, rond de 1800 link sites en 23
top sites van release groepen. Daarnaast meldde BREIN sinds vorig jaar
inmiddels meer dan 1,5 miljoen illegale zoekresultaten, waarvan 215.000
vorige maand. Wat het online aanbod van illegale dragers betreft sloot
BREIN 1650 sites af en deed meer dan 140.000 interventies waarbij naar
schatting 600.000 advertenties van vraag-en-aanbod sites werden
verwijderd.
Vrijwel alle acties zijn civielrechtelijk. Inmiddels is duidelijk dat sites die structureel toegang tot illegale bestanden faciliteren niet kunnen volstaan met enkel een Notice & Take Down beleid waarbij illegale links pas na melding worden verwijderd. Dergelijke sites moeten preventieve maatregels nemen, “hun site, hun zaak, hun taak om de eigen winkel schoon te houden”, vat BREIN directeur Tim Kuik het samen. Aangezien de meeste sites anoniem opereren en geen preventief toezicht houden, worden zij via de hosting provider offline gehaald. In Nederland is daar inmiddels uitgebreide rechtspraak over maar dat is nog niet overal ter wereld het geval. Dan kan het op zijn plaats zijn dat Nederlandse access providers de toegang tot zo’n site blokkeren. Dat is bijvoorbeeld zo met The Pirate Bay. Anders dan in andere EU landen willen Nederlandse access providers daar niet aan meewerken en zijn in hoger beroep tegen het rechterlijk blokkeringsgebod dat op vordering van BREIN is verleend.
Naast hosting providers en access providers vraagt BREIN ook payment providers, adverteerders en hun tussenpersonen alsmede zoekmachines om hun medewerking. Enerzijds kan dat zijn om de aansprakelijke beheerders van de sites te identificeren en anderzijds om de toegankelijkheid van de site te belemmeren en dienstverlening aan de site te stoppen. “Het is een mozaïek aan maatregels”, zegt Kuik, “het is net zoals elke andere vorm van handhaving, niet waterdicht maar wel waterafstotend”.
“Was het 15 jaar geleden nog de handelaar in illegale dragers die de piraat was en was de consument de heler, op het internet is het vaak de consument die de inbreuk maakt door illegaal bestanden uit te wisselen en is de handelaar, de site die dit faciliteert, de heler geworden”, zegt Kuik. “De illegale internetwinkels verschuilen zich achter de technologie en hun klanten. Daarom is wel overwogen om inbreukmakende consumenten aan te pakken maar daar hebben we in Nederland van afgezien. Het is beter de consument een legaal alternatief te bieden en de handhaving op de illegale concurrentie door The Pirate Bays van deze wereld te richten. Zo’n illegale winkel is natuurlijk de eigenlijke bron.”
Dat is meteen een andere positieve ontwikkeling van de laatste jaren die zich steeds duidelijker aftekent: legale distributieplatforms die op kwaliteit en aanbod kunnen concurreren met illegale sites. Dit jaar rapporteerde de muziekindustrie voor het eerst in 12 jaar een kleine groei. Dat is aan online aanbod zoals op Spotify te danken. De filmwereld volgt het voorbeeld met on-demand diensten en de komst van Netflix naar Nederland. Toch blijft bescherming tegen de illegale sites broodnodig. De investering in de ontwikkeling van legale platforms moet lonen en ook de creatie van steeds weer nieuwe content moet betaald worden. “Met enkel legaal aanbod red je het niet, ook handhaving tegen de illegale concurrentie is nodig”, aldus Kuik.