BREIN Jaarboek 2010

Ongeveer 600 sites, 100.000 advertenties, 100 handelaren en 1 criminele organisatie! In ons jaarboek leest u de volledige samenvatting van dit jaar.
Ontoegankelijk maken van illegaal aanbod

BREIN richt zich op bescherming
van creatieve content tegen illegaal aanbod op met name internet. De
content is film, TV series, muziek, games, interactieve software en,
sinds het eerste kwartaal van 2010, ook digitale boeken. BREINs
activiteiten betreffen voor 85% digitale bestanden op internet, 15%
betreft dragers en omzeilingmiddelen, waarvan overigens tweederde ook
weer via internet plaats vindt.

De aanpak van BREIN is gericht op de
websites en webdiensten die illegaal aanbod van content faciliteren. Zij
fungeren als het ware als winkels waar internetgebruikers naartoe gaan
om toegang tot illegaal aangeboden bestanden te krijgen. Teneinde dit
illegale aanbod ontoegankelijk te maken spreekt BREIN eerst de website
aan, dan de hosting provider en uiteindelijk de access provider.

Melden en preventief toezicht

Het principe bij ontoegankelijk maken van
illegaal aanbod is dat Notice & Take Down van specifieke
verwijzingen, links of content alleen effectief is wanneer er
incidenteel sprake is van illegaal aanbod. Wanneer het illegale aanbod
structureel is dan is preventief toezicht van de website of webdienst
noodzakelijk, dat is in het Mininova vonnis bepaald. Indien die dat
weigert dan zal de site of dienst ontoegankelijk gemaakt dienen te
worden. Afspraken met sites of diensten kunnen alleen gemaakt worden als
de eigenaar/beheerder bekend is, een anonymus kan immers niet
verantwoordelijk gehouden worden. Registratie van de juiste NAW (naam-,
adres- en woonplaatsgegevens) door hosting providers is daarvoor
essentieel evenals onmiddellijke opschorting van hosting indien er
sprake is van registratie met onjuiste NAW. Dat gebeurt nu nog niet.

Superhelers en verbod op downloaden illegaal aanbod

BREIN werkt aan de
verankering van effectieve civielrechtelijke handhaving door rechtspraak
tegen zogenaamde superhelers die structureel toegang tot illegaal
aanbod faciliteren. BREIN tekent daarbij aan dat een verbod op
downloaden van evident illegaal aanbod noodzakelijk is voor de
effectieve bestrijding van websites en diensten die dergelijk downloaden
faciliteren. Nu het Hof Den Haag in hoger beroep heeft geoordeeld dat
downloaden van illegaal aanbod is toegestaan onder de Nederlandse wet,
lijkt aanpassing van die wetgeving essentieel. Doel daarbij is de aanpak
van de superhelers.

Consumenten voorlichten en verleiden

De
benadering van de vraagzijde op internet, de consumenten, is een kwestie
van uitwerking door rechthebbenden en internetaanbieders van een
gebalanceerd systeem van voorlichting en verleiding, van afwijzing van
illegaal aanbod en verwijzing naar legaal aanbod. Dat zou onder
auspiciën van de overheid moeten gebeuren. De invoering van een
proportionele sanctiedreiging tegen volhardende inbreukmakende
gebruikers zou pas overwogen behoeven te worden indien de handhaving
tegen illegaal aanbod niet het gewenste effect sorteert.

Raamwerk
van rechtspraak

BREIN werkt gestaag door aan een raamwerk van civiele
rechtspraak tegen illegaal aanbod en het structureel faciliteren daarvan
ongeacht het technisch protocol waarmee dat plaats vindt. Het doel is
dat civielrechtelijke handhaving zodanig effectief is dat nieuwe
illegale sites en diensten slechts een kort leven is beschoren alvorens
zij ontoegankelijk worden gemaakt. In dit kader werden in 2010 meer dan
600 illegale sites en diensten ontoegankelijk gemaakt en vonden
rechtszaken plaats tegen onder meer de usenet indexeerder FTD voor het
stelselmatig verwijzen naar illegale bestanden op usenet, opnieuw tegen
bittorrent site The Pirate Bay voor een algeheel verbod, tegen een
access provider voor ontoegankelijk maken van The Pirate Bay nu die site
zichzelf niet ontoegankelijk maakt conform eerdere vonnissen van de
Nederlandse rechter en tegen een commerciële usenet provider
News-service Europe (NSE) die betaalde toegang tot door haar opgeslagen
illegale content biedt aan klanten van verkopers van usenet
abonnementen. De Mininova zaak waarin de rechtbank de site had
opgedragen preventief torrent-links naar ongeautoriseerde content te
weigeren, kwam dit jaar ten einde doordat Mininova aan BREIN een
schikkingsbedrag betaalde en haar hoger beroep introk. De site
Shareconnector die hobbymatig verwijzingen naar bestanden op het eDonkey
netwerk indexeerde werd ook in hoger beroep onrechtmatig geoordeeld en
verboden.

600 sites, 100.000 advertenties, 100 handelaren en 1
criminele organisatie

In 2010 werden meer dan 600 illegale site en
diensten ontoegankelijk gemaakt. Dit betrof voornamelijk p2p (bittorent)
sites maar ook usenet sites, alsmede streaming en linksites die van
cyberlockers gebruik maken. Bij Nederlandse cyberlockers werden op
melding van BREIN meer dan 45.000 ongeautoriseerde bestanden
verwijderd.

Bij zogenaamde vraag-en-aanbod sites werden ongeveer 100.000
advertenties voor illegale kopieën van boeken, films, TV series, games
en muziek verwijderd. Daarnaast werd ook een honderdtal acties
ondernomen tegen illegale handelaren die het steeds opnieuw
proberen.

Door de FIOD-ECD werd een criminele organisatie opgerold die
onder de naam Masterbox maandelijks een doos met 12 illegale discs van
de nieuwste films, muziek en TV series verkocht. De actie werd gestart
op aangifte van BREIN. De organisatie heeft naar schatting van BREIN
sinds begin 2006 voor meer dan 16.5 miljoen euro van de illegale
verzameldozen verkocht. Eerder werden invallen gedaan in perserijen in
Polen, Italië, Tsjechië en Bulgarije.

De belangrijkste gebeurtenissen van
2010 nog eens op een rij

Myp2p moet ook preventief filteren

Het jaar
begon met het oordeel van het Hof Den Bosch dat NTD (Notice & Take
Down: verwijdering illegale content op melding) niet adequaat is voor
een live-uitzending en legde een preventieve filterverplichting op aan
de website Myp2p die naar live sportuitzendingen verwees. Dit komt
overeen met de Mininova uitspraak waarin de rechter oordeelde dat die
site verwijzingen naar commercieel geproduceerde entertainment content
preventief verwijderd moet houden tenzij zij vaststelt dat die
gelicentiëerd is. De Mininova uitspraak was eerder ook al toegepast in
het kort geding vonnis tegen The Pirate Bay.

Mininova site aangepast en
geschikt

De beheerders van Mininova betaalden in december een geheim
bedrag om een schadeclaim te schikken die BREIN namens haar
aangeslotenen voorbereidde. Zij trokken hun hoger beroep in tegen het
vonnis van de Rechtbank Utrecht dat daardoor onherroepelijk is. De
website was eind vorig jaar al aangepast en laat enkel nog links toe
naar bestanden waarover met rechthebbenden een afspraak is gemaakt.

Moet
toegang tot The Pirate Bay geblokkeerd worden?

In de bodemprocedure tegen
The Pirate Bay oordeelde de Rechtbank Amsterdam in juni dat de
beheerders de site ontoegankelijk voor Nederland moeten maken. Eerder
oordeelde de voorzieningenrechter dat zij illegale links van de site
moesten verwijderen. In augustus bracht BREIN een van de beheerders
persoonlijk op de hoogte van het bodemvonnis toen hij in Wenen opdook om
aan een paneldebat deel te nemen. Het vonnis, alsmede de vordering van
verbeurde dwangsommen, werd ook betekend toen de beheerders in Stockholm
verschenen voor het hoger beroep in hun strafzaak. Het Hof aldaar
veroordeelde hen in november opnieuw tot gevangenisstraffen en boete.

In
Nederland heeft BREIN sinds juni rechtszaken lopen tegen access
providers Ziggo en Xs4all om The Pirate Bay voor hun abonnees
ontoegankelijk te maken. In Denemarken en Italië is al tot de hoogste
rechter geprocedeerd met als uitkomst de blokkering door access
providers van toegang tot The Pirate Bay. De voorzieningenrechter in
Nederland kwam in juli tot de voorlopige conclusie dat BREIN eerst
abonnees van Ziggo zou moeten aanspreken voor specifieke inbreuken.
BREIN is daartegen in hoger beroep gegaan en heeft ook een
bodemprocedure aangespannen. De vordering van Ziggo om prejudiciële
vragen te stellen en eerst de uitspraak van het Europese Hof over
filteren op netwerkniveau werd in december afgewezen.

Het is BREINs doel
dat alle Nederlandse access providers de toegang blokkeren tot de door
de Nederlandse rechter reeds verboden The Pirate Bay.

P2p indexeerder
Shareconnector onrechtmatig

In februari oordeelde het Hof Amsterdam dat
de website Shareconnector onrechtmatig is. De site publiceerde
stelselmatig verwijzingen (zgn. ed2k-links) naar specifieke bestanden
die illegaal via het eDonkey netwerk beschikbaar waren. De site werd op
vordering van BREIN verboden. De strafrechtelijke equivalent van dat
oordeel, d.w.z. geen inbreuk maar onrechtmatigheid door structureel naar
inbreuk te verwijzen, is medeplichtigheid. Dat is ook het oordeel van
de strafrechter in Zweden over de beheerders van de The Pirate Bay.
Helaas is het Nederlandse Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk
verklaard in de strafzaak tegen onder meer Shareconnector. De
strafrechtelijke autoriteiten hadden, zoals gebruikelijk, zelf nader
onderzoek moeten doen naar aanleiding van de aangifte van BREIN. Door
dit na te laten is de enige Nederlandse strafzaak tegen illegale
websites sinds 2004 van de baan. Er is echter inmiddels uigebreide
civielrechtelijke jurisprudentie die aangeeft dat dit soort sites moet
stoppen of preventief filteren. Waaronder dus ook Shareconnector: de
site blijft verboden op verbeurte van een dwangsom die maximaal tot
100.000 euro kan oplopen.

Verwijzingen usenet indexeerder FTD
onrechtmatig

De Engelse rechter oordeelde in april dat de Usenet
indexeerder Newzbin inbreuk maakte door het publiceren van zgn.
NZB-links die verwijzen naar specifieke bestanden die illegaal in
Nieuwsgroepen op het usenet worden aangeboden. Nederlandse usenet
indexeerders staakten na sommatie door BREIN maar sommigen gingen over
op de FTD copy-paste methode van verwijzingen. FTD had eerder haar
NZB-knop verwijderd en spreekt over haar verwijzingen als spots om te
verhullen dat veel van de populairste titels ook door haar gebruikers
zijn geüpload.

In de rechtszaak die Eyeworks tegen FTD aanspande over een
van haar films, werden deze spots op FTD door het Hof Den Haag in hoger
beroep onrechtmatig geoordeeld. Het is dan eind november. Eerder had de
voorzieningenrechter geoordeeld dat FTD zelfstandig inbreuk maakte door
publicatie van de verwijzingen. Daar ging het Hof niet in mee, net als
eerder in onder meer de rechtszaken tegen Mininova, Shareconnector en
The Pirate Bay, oordeelde zij niet zelfstandige inbreuk maar wel
onrechtmatige daad. Over het verweer dat FTD downloaden faciliteert en
downloaden van illegaal aanbod is toegestaan in Nederland, zegt het Hof
dat FTD met haar spots naar de film stelselmatig illegaal aanbod
stimuleert en oordeelt dat onrechtmatig.

In oktober kwam ook de
bodemprocedure tussen BREIN en FTD ter zitting voor de Rechtbank
Haarlem, daarin eist FTD een rechtmatigheidverklaring en BREIN een
verbod plus schadeplichtigheidverklaring. Het vonnis daarin staat
voorlopig gepland op eind december. Ondertussen zal FTD conform de
Eyeworks uitspraak aan sommaties moeten voldoen om spots naar illegaal
aanbod te weren. NTD is niet genoeg, vindt BREIN. Zij wil dat de site
stopt of preventief filtert zoals dat ook voor andere stelselmatig
onrechtmatige faciliteerders (superhelers) is gebeurd. Uitspraak wordt
begin 2011 verwacht.

Uitbreiding filterverplichting naar commerciële
usenet provider?

In mei verklaarde de Rechtbank Amsterdam BREIN
ontvankelijk in haar vordering tegen de commerciële usenet provider NSE
om illegale entertainment content van haar servers te weren. NSE houdt
content op haar newsservers beschikbaar voor abonnees van haar
contractpartners, zgn. resellers, die abonnementen voor toegang tot de
servers verkopen. Het gaat daarbij om zgn. binaries waarmee films,
TV-series, muziek en games worden opgeslagen. NSE wijst in beginsel elke
verantwoordelijkheid af maar heeft lopende de procedure wel een NTD
procedure ingevoerd en die te elfder ure aangescherpt. Dat is op zich
een positieve ontwikkeling maar gaat in beginsel niet ver genoeg vindt
BREIN.

Ook voor dit zakenmodel, waarbij structureel sprake is van
ongeautoriseerd verveelvoudigen en openbaar maken van auteursrechtelijk
beschermde content, vraagt BREIN toepassing van het principe van
preventi
f toezicht. Een NTD waarmee ongeautoriseerde bestanden op melding van de
rechthebbende verwijderd worden, gaat in beginsel niet ver genoeg mede
omdat de bestanden net zo snel weer terug geplaatst worden. Een
preventief systeem onder verantwoordelijkheid van de uitbater moet de
kraan dicht draaien. Als er dan toch nog iets illegaals doorglipt dan
kan een NTD uitkomst bieden. Daarmee kan tegemoet gekomen worden aan het
bezwaar dat filtering nooit 100% waterdicht is. De uitspraak in deze
bodemprocedure wordt in de loop van 2011 verwacht.

e-Books bij BREIN

Vanaf
het eerste kwartaal neemt BREIN op verzoek van het Nederlands
Uitgeversverbond ook de civiele handhaving tegen de online verspreiding
van illegale digitale kopieën van boeken op zich. Een enkele auteur
reageert geschrokken omdat zij denkt dat haar lezers aangepakt gaan
worden. Dat is echter onjuist, het gaat om illegaal aanbod dat een grote
vlucht neemt na de introductie van de iPad. Terwijl uitgevers bezig
zijn hun digitale aanbod uit te breiden, is bescherming tegen illegale
verspreiding een vereiste. Binnen enkele weken brengt BREIN de verkoop
van illegale kopieën via vraag-en-aanbod sites onder controle. Ook pakt
BREIN superhelers aan die structureel toegang bieden tot illegale
kopieën. Meestal gaat het daarbij naast boeken ook om andere
auteursrechtelijk beschermde content maar soms ook om sites met
verwijzingen naar gratis illegale digitale kopieën van uitsluitend
boeken.

Acties tegen modchips die beveiliging omzeilen

In juli wees de
Rechtbank Den Haag vonnis in twee gevoegde zaken die Nintendo tegen een
aantal webwinkels had aangespannen om de verkoop van omzeilingsmiddelen
en het ombouwen van consoles te verbieden. De rechtbank verbood de
verkoop en ombouw met zulke modchips omdat die vrijwel uitsluitend
gebruikt worden om illegale kopieën van computerspellen te spelen op de
DS en Wii consoles van Nintendo. Het vonnis maakt de weg vrij voor
verdere inbeslagname van deze omzeilingsmiddelen en schadevorderingen.In
oktober ging Sony van start met een offensief tegen o.a. de zgn.
PS3jailbreak. Die modchip omzeilt voor het eerst in drie jaar de
beveiliging van de PlayStation PS3 game console tegen het afspelen van
illegale kopieën van spellen. BREIN assisteert bij inbeslagnames.

Gallo
rapport, ACTA en Kroes

In september aanvaardde het Europees Parlement het
Gallo rapport over de handhaving van Intellectueel Eigendomrecht (IE).
Het rapport roept de Europese Commissie op wetgevingsinitiatieven te
ontplooien ter bescherming van de legale markt voor entertainment
content waarbij een sleutelrol is weggelegd voor internetaanbieders in
samenwerking met rechthebbenden. De in verdragen vastgelegde
grondrechten moeten daarbij gerespecteerd worden, inclusief de
fundamentele vrijheden op het internet, waarbij aangegeven wordt dat ook
Intellectueel Eigendom een fundamenteel recht is dat bescherming
verdient.

In december werd de definitieve versie van ACTA besloten door
de onderhandelende landen waaronder Nederland. Eind november aanvaardde
het Europees Parlement een resolutie waarin zij het verdrag een stap in
de goede richting noemt. Zoals gebruikelijk bij een handelsverdrag bleef
de inhoud tijdens de onderhandeling lange tijd vertrouwelijk hetgeen op
veel weerstand stuitte omdat IE-verdragen wel openlijk onderhandeld
worden. De geheimhouding leidde tot speculatie over mogelijke inperking
van vrijheden. De uitkomst van ACTA sluit aan bij bestaande verdragen
over minimum bescherming en verandert daarom niets wezenlijks voor
Nederland. Wel stuurt het verdrag mede aan op strafrechtelijke
handhavingmiddelen. ACTA gaat over bescherming tegen counterfeiting,
d.w.z. namaak van farmaceutische en merkrechtelijk beschermde goederen,
naast piracy van auteursrechtelijk beschermde werken.

Bij al deze
initiatieven is steeds duidelijk dat bescherming van Intellectueel
Eigendom, de handhaving tegen illegale concurrentie, om de ontwikkeling
en groei van legaal aanbod gaat. In november brak Eurocommissaris Kroes
een lans voor legaal aanbod op internet. Zij wil dat rechthebbenden, hun
zakenpartners en collectieve beheersorganisaties pan-Europees kunnen
licentiëren. Ook BumaStemra is daar verklaard voorstander van. Kroes
begrijpt dat handhaving tegen illegale concurrentie daarbij een noodzaak
is. Via haar kabinet liet zij weten dat zij niet uit is op opheffing
van BREIN zoals sommige internetmedia beweerden.

Europol actie tegen
bronnen van internetpiraterij

In september vond een door Europol
gecoördineerde actie plaats in 12 Europese landen waaronder Nederland.
Daarbij werden in totaal 49 servers van vier zgn. release groepen in
beslag genomen en 16 verdachten aangehouden. Dergelijke groepen stellen
zich ten doel om zo snel mogelijk illegale digitale kopieën van
entertainment content te maken en via internet te verspreiden. Zij staan
aan de bron van veel van de beschikbaarheid van ongeautoriseerde
bestanden met films, TV-series, games, interactieve software, muziek en
boeken op het internet. In dit geval was informatie van BAF, de
Belgische equivalent van BREIN, aan de politie aldaar de aanleiding voor
het internationale onderzoek.

Limewire veroordeeld voor inbreuk, moet
filteren

In oktober veroordeelde de Federale Rechtbank van New York de
uitwisseldienst Limewire voor auteursrechtinbreuk, het opzettelijk
aansporen daartoe en oneerlijke mededinging. Limewire was, ook in
Nederland, vooral populair voor het illegale aanbod van muziek. Zij moet
volgens de rechtbank alles in het werk stellen om het inbreukmakend
handelen van haar gebruikers te stoppen, onder andere door het
installeren van een filter. De uitspraak is te vergelijken met het
baanbrekende Mininova vonnis in Nederland.

Illegale handelaren en
professionele piraten opgepakt

Gedurende het jaar vonden verscheidene
politie acties plaats tegen illegale handel in kopieën van films, games
en muziek. In april werden bij een DVD piraat in Maarsenbroek 24.000
illegale DVDs in beslag genomen. Dezelfde maand schikte een muziek
piraat uit Den Bosch voor 12.000 euro met BREIN. In juni deed de politie
een inval in Tiel bij een recidiverende piraat. In oktober nam de
politie Haaglanden 39.000 illegale kopieën van Bolly- en Hollywood films
in beslag. In december werd bij een actie tegen illegaal vuurwerk in
Rotterdam een kopieerstudio thuis aangetroffen, apparatuur en 13 koffers
met illegale DVDs die als master dienden, werden in beslag genomen.
Tegen het einde van het jaar zijn in totaal meer dan 260,000 illegale
kopieën ingenomen.

De grootste klapper kwam in oktober bij een
internationale actie van de FIOD-ECD die dan de zgn. Masterbox bende
oprolt. Vier verdachten, drie Nederlanders en een Belg, werden
aangehouden en zitten nog altijd vast. Daags na de actie werd een
Bulgaarse vrachtwagen aangehouden die de laatste maandoplage van 150.000
schijfjes kwam afleveren. De Masterbox was een verzameldoos met 12
discs die maandelijks uitkwam. Daarop stonden elke keer 7 bioscoopfilms,
16 afleveringen van populaire TV-series, 60 muziekalbums en 20 singles
met een legale waarde van rond de 1000 euro. De dozen werden voor
gemiddeld 35 euro verkocht. Maandelijks werd ongeveer 400.000 euro
omgezet.

Een aantal verdachten zijn oude bekenden uit de jaren 90.
Interessant is dat destijds een omzet van 1.2 miljoen euro per maand
werd bereikt met illegale verzamelcds met een legale marktwaarde van 150
euro aan content die voor 12 euro werd verkocht. Nu was dat 400.000
euro per maand met illegale content met een legale marktwaarde van 1000
euro die voor gemiddeld 35 euro werd verkocht. De Masterbox bende
leverde dus meer dan zes keer zoveel aan legale waarde en draaide
daarmee eenderde van de omzet die 10 jaar geleden met dergelijke
illegale handel gehaald werd.

Bij de actie is ook bewijs van andere
strafbare feiten naar boven gekomen die in georganiseerd verband werden
gepleegd. Het onderzoek werd gestart naar aanleiding van informatie van
BREIN. Eerder vonden acties plaats bij perserijen in Polen, Italië,
Tsjechië en Bulgarije in samenwerking met IFPI, zusterorganisaties van
BREIN en politie en justitie aldaar.

Nederlandse sites down in de VS

In
december werden in samenwerking met de Motion Picture Association of
America 29 illegale websites ontoegankelijk gemaakt bij een Amerikaanse
hosting provider. De sites waren op Nederland gericht, opereerden
anoniem en gaven geen gehoor aan sommaties.

Eerder in het jaar werden
door de Amerikaanse justitie al eens de domeinnamen van zeven illegale
websites in beslag genomen waarvan een aantal eerder op sommatie van
BREIN door hun Nederlandse hosting provider waren verwijderd.

Google
ontvouwt antipiraterij initiatief

Begin december ontvouwt Google een
antipiraterij initiatief dat door de MPAA, IFPI en RIAA een stap in
goede richting wordt genoemd. Ook BREIN kijkt uit naar verdergaande
samenwerking met Google om de vindbaarheid van illegaal aangeboden
bestanden met entertainment content te verminderen. Door het
terugdringen van illegale concurrentie in samenwerking met
sleutelpartijen op het internet, kan de consument beter en sneller
bediend worden door legale partijen die herinvesteren in nieuwe
creatie.

Dat is een goed begin voor een voorspoedig 2011 voor iedereen.